Cuba – Quốc đảo anh hùng, xinh đẹp thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với CHXHCN Việt Nam từ năm 1960. Hơn 60 năm qua, quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam – Cuba tiếp tục được củng cố và phát triển trong mọi lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế đến an ninh-quốc phòng, nông nghiệp, xây dựng, giáo dục, y tế... và phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế. Hai bên duy trì trao đổi đoàn các cấp, các nhà lãnh đạo hai nước khẳng định tiếp tục kế thừa và phát huy mạnh mẽ truyền thống của mối quan hệ mẫu mực, hiếm có giữa Việt Nam và Cuba, đưa hợp tác hai nước sang giai đoạn phát triển mới, đi vào chiều sâu và hiệu quả, trong đó tập trung nâng tầm hợp tác kinh tế tương xứng quan hệ chính trị tốt đẹp.

Nhắc đến Cu Ba, trong tâm khảm của mỗi người dân Việt Nam nói chung và nhân dân tỉnh Quảng Trị nói riêng không bao giờ quên câu nói bất hủ của cố lãnh tụ Phi-đen Cát-xtơ-rô “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình!” và hình ảnh Phi-đen, vị lãnh đạo nước ngoài đầu tiên và duy nhất đến thăm vùng giải phòng miền Nam tại Quảng Trị tháng 9 năm 1973 để lại dấu ấn không bao giờ quên trong lòng người dân Quảng Trị.

Trong những năm qua, tỉnh Quảng Trị đã tích cực triển khai nhiều hoạt động đối ngoại quan trọng, trong đó hoạt động giao lưu hữu nghị và hợp tác với Cu ba luôn được chú trọng như: Cuban cử chuyên gia sang giúp Quảng Trị quy hoạch du lịch đảo Cồn Cỏ và nhiều hoạt động hỗ trợ kỹ thuật, hỗ trợ vật chất khác. Năm 2019, Bộ Y Tế Cuba và tỉnh Quảng Trị đã ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác về lĩnh vực y tế, thiết lập chiến lược hợp tác toàn diện trong lĩnh vực y tế giữa tỉnh Quảng Trị và Cuba. Năm 2022, chính phủ Cuba đã cấp 02 suất học bổng cho sinh viên Quảng Trị theo học ngành y tại Cuba. Năm 2018, tỉnh Quảng Trị đã hoàn thành xây dựng công viên Fidel ở Trung tâm thành phố Đông Hà, đây là công viên đầu tiên tại Việt Nam mang tên vị lãnh tụ của đất nước Cu Ba yêu mến. Tháng 4/2023, lãnh đạo tỉnh Quảng Trị và tỉnh Holguin đã ký Bản ghi nhớ về việc thiết lập quan hệ hữu nghị, hợp tác, dưới sự chứng kiến của Chủ tịch Quốc hội hai nước. Bản ghi nhớ này đã mở ra hướng hợp tác mới trên các lĩnh vực hai tỉnh cùng quan tâm và có lợi thế. Đặc biệt, rong tháng 9/2023 vừa qua tỉnh Quảng Trị rất vinh dự được chọn làm nơi tổ chức Lễ kỷ niệm 50 năm ngày Chủ tịch Phi-đen Cát-xtơ-rô đến thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam tại Quảng Trị; được đón các đồng chí Lãnh đạo cấp cao của Đảng và nhà nước Cu ba và Việt Nam đến dự. 

Trong chuyến công tác lần này tại Cu-ba, theo kế hoạch do phía bạn sắp xếp Đoàn công tác đã có một số hoạt động chính như: Dâng hoa tại tượng đài Bác Hồ tại Công viên Hồ Chí Minh, Đài tưởng niệm Jâu-sê Mát-ti ở thủ đô Havana; chào xã giao đồng chí Rô-gê-li-a Pô-lan-cô Fu-ần- tí, Bí thư Trung ương, Trưởng Ban Tuyên giáo TW Đảng Cộng sản Cuba; gặp gỡ đ/c Emilio Lozada García, Trưởng BĐNTW Cuba; thăm trường tiểu học mang tên người anh hùng Việt Nam Võ Thị Thắng tại La havana; thăm Trung tâm Fidel Castro; thăm Viện Cuba Hữu nghị với các dân tộc (ICAP); tiếp xúc song phương với đồng chí  Ốt-s-nai Mi-geo Cô-li-na Rô-ri-gết, UVTW, Bí thư thứ nhất tỉnh Villa Clara và một số hoạt động khác có liên quan do Ban Đối ngoại TW Cu ba sắp xếp… 

Phát biểu tại các buổi tiếp xúc và làm việc với các đối tác tại Cu ba, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Đăng Quang đã chia sẽ thông tin về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, công tác xây dựng đảng tại tỉnh Quảng Trị trong thời gian qua, luôn bày tỏ sự trân trọng và lòng biết ơn của người dân Quảng  trị đối với Đảng, chính phủ và nhân dân Cu ba, đặc biệt lãnh tụ Phi-đen Cát-xtơ-rô đã động viên, giúp đỡ to lớn đối với nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây cũng như trong công cuộc xây dựng quê hương này này, đồng chí nhấn mạnh: “Mối quan hệ đặc biệt giữa Việt Nam và Cu-ba là mối quan hệ mẫu mực, thủy chung xuất phát từ nét tương đồng về lịch sử đấu tranh giành độc lập, về lý tưởng, mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội, đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ và tinh thần quốc tế cao cả”. “Chúng tôi vui mừng nhận thấy, trong những năm gần đây mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do lệnh bao vây, cấm vận của Mỹ chống Cu ba và ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. Cuba phải đối mặt với tình hình kinh tế khắc nghiệt nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, quốc đảo Caribe đã nỗ lực vượt qua và đạt được nhiều thành tựu nổi bật. Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Cuba cũng đã thông qua “Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2030” nhằm phát huy nội lực, kết hợp thu hút nguồn lực từ bên ngoài để phục hồi kinh tế. Cuba đang tích cực xây dựng hành lang pháp lý mang tính lâu dài, ban hành một số văn bản với thành tố kinh tế thị trường”.

Tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực phấn đấu xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, xứng đáng là mảnh đất đã ghi đậm dấu ấn tình cảm và hình ảnh Chủ tịch Phi -đen, ghi đậm nét son trong trang sử quan hệ thắm tình đồng chí, thắm tình anh em Việt Nam- Cu Ba và mong muốn Đảng và Nhà nước Cu Ba tiếp tục có nhiều chương trình hợp tác với Việt Nam và tỉnh Quảng Trị trên các lĩnh vực, đặc biệt là những lĩnh vực Cu Ba có thế mạnh như Y tế, Du lịch, Giáo dục và đào tạo.